Arazi yapısı genellikle engebeli olmayan Harran Ovası, denizden azami beş yüz metre yüksekliğe sahip ve dört tarafını çeviren Fırat ve muhtelif kolları ile sulanabilen bir bölgedir. Kültürel zenginliği ve arazilerinin verimliliği, Doğu ve Batı dünyası arasındaki ticari yolların keşisme noktasında olması sebebiyle Harran bölgesi tarih boyunca çevresinde yaşayan ve büyük devletler kuran savaşçı milletlerin hırslarını kamçılamış ve dikkatlerini üzerinde toplamıştır.
Bölgenin önemini arttıran bir diğer özellik de Batı ve Doğu dünyası arasında ticareti ve kültürel alışverişi sağlayan ticaret yollarının buradan geçmesi ve burada birleşmesidir.  Tarihin ilk devirlerinden itibaren birçok medeniyete ve kültüre beşiklik yapmış, dünyanın en önemli cağrafyalarından biri olan Harran bölgesi, Suriye, Irak ve Doğu Anadolu bölgelerini birbirine bağlayan yolların geçtiği bir yerdedir.

 

Harran, Kuzey Mezopotamya’dan gelerek batı ve kuzey batıya bağlanan önemli ticaret yollarının kesiştiği bir noktada bulunmaktadır. Bu özelliğinden dolayı Harran, Anadolu ile sıkı ticaret ilişkileri bulunan Asurlu tüccarların önemli uğrak yerlerinden biri idi. Anadolu'dan Mezopotamya'ya, Mezopotamya'dan Anadolu'ya olan ticaret akışının binlerce yıl Harran üzerinden yapılmış olması bu tarihi kentte zengin bir kültür birikiminin oluşmasına neden olmuştur.
Tevrat'ta da "Haran" olarak geçen yerin burası ol­duğu söylenir. İslâm tarihçileri kentin kuruluşunu Nuh Peygamber'in torunlarından Kaynan’a veya İbrahim Peygamber'in kardeşi "Aran"a (Haran) bağ­larlar. XIII. yüzyıl  tarihçilerinden İbn-i Şeddat, Hz. İbrahim'in Filistine gitmeden önce bu şehirde otur­duğunu, bu nedenle Harran'a Hz. İbrahim'in şehri de denildiğini, Harran'da İbrahim Peygamber'in evinin, adını taşıyan bir mescidin, O’nun otururken yaslandığı bir taşın var olduğunu yazmaktadır.

 

Şanlıurfa İline bağlı Harran İlçesi 1946 yılına kadar İlçe sıfatına haizken, o tarihte Bakanlar Kurulu Kararı ile Bucak Merkezine dönüştürülmüş olup, şimdiki Akçakale İlçesine Bucak Merkezi olarak bağlanmıştır. Bakanlar Kurulu Kararı ile 1987 yılında 3392 sayılı Kanunla tekrar İlçe statüsüne dönüştürülmüştür. İlçe Merkezi Şanlıurfa İl’ ine 44 Km. mesafededir. Güneyinde Akçakale İlçesi, Kuzeyinde Şanlıurfa İl Merkezi, Doğusunda Ceylanpınar İlçesi, Batısında ise Şanlıurfa-Akçakale karayolu vardır.